Table de conjugaison d'un verbe du 5e groupe irrégulier: "fé" Tåvlea do codjowaedje d' on viebe del cénkinme sôre, disrîlé: "fé". |
dierin rapontiaedje - last update: 2004-11-25.
Dressêye:
Rilevêyes (Remarques générales)
A Liège, le groupe fjh se prononce théoriquement fh, ce qui en pratique se réduit à un simple f: nos fans, vos fez (Haute-Ardenne: vos foz); i fèt.
A Namur le groupe f(i)jh se prononce f(i)y: nos fians, vos fyoz, i fiynut (i faiynut, i fièt en Hesbaye Namuroise).
En Sud-Ardenne et Est-Brabant f(i)jh se prononce f(i)j: nos fjans, vos fjoz, i fijnut (i fjèt localement en Ardenne).
A l' Ouest et localement en Ardennes (Malmedy, Saint-Hubert), sous l'influence du français, f(i)jh se prononce f(è)z ou f(u)z: nos fzans, vos fzèz, i fèzont (Nivelle), i fzèt / ele fyzèt (Malmedy), i fzant / ele fuzant (Saint-Hubert).
Indicatif prezintrece |
||
djin |
dijhaedje |
dimandaedje |
cåzant(e) |
dji fwai |
est çki dj' fwai ? / fwai dju ? |
atôtchî / atôtcheye |
vos fjhoz / to fwais / ti fwais |
fijhoz ? / fijhoz vs ? // est çki vos fjhoz ? // est çki t' fwais ? / fwaiss ? |
riwaitant(e) |
i fwait / ele fwait |
fwait i ? / fwait ele ? // est çk' i fwait ? / est çk' ele fwait ? |
cåzant(e)s |
nos fjhans / dji fjhans |
fijhans ns ? / fijhans dju ? // est çki nos fjhans ? / est çki dj' fijhans ? |
atôtchîs / atôtcheyes |
vos fjhoz |
fjhoz ? / fijhoz vs ? // est çki vos fjhoz ? |
riwaitant(e)s |
i fjhèt / ele fijhèt u: i / ele fwaiynut u: i / ele fijhnut |
fijhèt i ? / fijhèt ele ? // est çk' i fjhèt ? / est çk' ele fijhèt ? u: fwaiynut i / ele? / fijhnut i / ele ? // est çk' i / ele fwaiynut ? / est çk' i / ele fijhnut ? |
Rilevêyes (Remarques sur l'indicatif présent)
La forme "namuroise" de la 3ème personne du pluriel se construit sur le "radical" du subjonctif présent "fwaiy"
La forme française "font" est souvent utilisée en remplacemnt des formes dialectales difficiles à former pour les néolocuteurs.
Durant Indicatif Erirece (DIE). |
||
djin |
dijhaedje |
dimandaedje |
cåzant(e) |
dji fjheu |
est çki dji fjheu ? / fijheu dju ? |
atôtchî / atôtcheye |
vos fjhîz / to fjheus / ti fjheus |
fijhîz ? / fijhîz vs ? // est çki vos fjhîz ? / est çki t' fijheus ? / fijheuss ? |
riwaitant(e) |
i fjheut / ele fijheut |
fijheut i ? / fijheut ele ? // est çk' i fjheut ? / est çk' ele fijheut ? |
cåzant(e)s |
nos fjhéns / dji fjhéns |
fijhéns ns ? / fijhéns dju ? // est çki nos fjhéns ? / est çki dj' fijhéns ? |
atôtchîs / atôtcheyes |
vos fjhîz |
fijhîz ? / fijhîz vs ? // est çki vos fjhîz ? |
riwaitant(e)s |
i fjhént / ele fijhént |
fijhént i ? / fijhént ele ? // est çk' i fjhént ? / est çk' ele fijhént ? |
Indicatif futurrece. |
||
djin |
dijhaedje |
dimandaedje |
cåzant(e) |
dji frè |
est çki dj' frè ? // frè dju ? |
atôtchî / atôtcheye |
vos froz / to frès / ti frès |
froz ? / froz vs ? // est çki vos froz ? / est çki t' frès ? / fress ? |
riwaitant(e) |
i frè / ele frè |
frè-t i ? / frè-t ele ? // est çk' i frè ? / est çk' ele frè ? |
cåzant(e)s |
nos frans / dji frans |
frans ns ? frans dju ? // est çki nos frans ? / est çki dj' frans ? |
atôtchîs / atôtcheyes |
vos froz |
froz ? / froz vs ? // est çki vos froz ? |
riwaitant(e)s |
i front / ele front |
front i ? / front ele ? // est çk' i front ? / est çk' ele front ? |
Codicioneu prezintrece |
||
djin |
dijhaedje |
dimandaedje |
cåzant(e) |
dji freu |
est çki dj' freu ? // freu dju ? |
atôtchî / atôtcheye |
vos frîz / to freus / ti freus |
frîz ? / frîz vs ? // est çki vos frîz ? / est çki t' freus ? / freuss ? |
riwaitant(e) |
i freu / ele freu |
freut i ? / freut ele ? // est çk' i freut ? / est çk' ele freut ? |
cåzant(e)s |
nos fréns (dji fréns) |
fréns dju ? // est çki nos fréns ? (est çki dj' fréns ?) |
atôtchîs / atôtcheyes |
vos frîz |
frîz ? / frîz vs ? // est çki vos frîz ? |
riwaitant(e)s |
i frént / ele frént |
frént i ? / frént ele ? / est çk' i frént ? / est çk' ele frént ? |
Suddjonctifs prezintrece et erirece |
||
djin |
prezintrece |
erirece |
cåzant(e) |
ki dj' fwaiye |
ki dj' fijhaxhe |
atôtchî / atôtcheye |
ki vos fjhoxhe / ki t' fwaiyes. |
ki vos fjhîxhe / ki t' fijhaxhes |
riwaitant(e) |
k' i fwaiye / k' ele fwaiye |
k' i fjhaxhe / k' ele fijhaxhe |
cåzant(e)s |
ki nos fjhanxhe / ki dj' fijhanxhe |
ki nos fjhénxhe / ki dj' fijhénxhe |
atôtchîs / atôtcheyes |
ki vos fjhoxhe |
ki vos fjhîxhe |
riwaitant(e)s |
k' i fjhexhe / k' ele fijhexhe u: k' i fwaiynuxhe / k' ele fwaiynuxhe |
k' i fjhénxhe / k' ele fijhénxhe |
Rilevêyes (Remarques sur le subjonctif présent)
La forme "namuroise" de la 3eme personne du pluriel se construit sur le "radical" du subjonctif présent "fwaiy"
Nén Durant Indicatif Erirece (NDIE). |
||
djin |
dijhaedje |
dimandaedje |
cåzant(e) |
dji fjha |
est çki dj' fijha ? / fijha dju ? |
atôtchî / atôtcheye |
vos fjhîz // to fjhas / ti fjhas |
fijhîz ? / fijhîz vs ? // est çki vos fjhîz ? /// est çki t' fijhas? / fijhass ? |
riwaitant(e) |
i fjha / ele fijha |
fjha-t i ? / fijha-t ele ? // est çk' i fjha ? / est çk' ele fijha ? |
cåzant(e)s |
nos fjhîs / dji fjhîs |
fjhîs ns ? / fijhîs dju ? // est çki nos fjhîs ? / est çki dj' fijhîs ? |
atôtchîs / atôtcheyes |
vos fjhîz |
fjhîz ? / fijhîz vs ? // est çki vos fjhîz ? |
riwaitant(e)s |
i fjhît / ele fijhît |
fjhît i ? / fijhît ele ? // est çk' i fjhît ? / est çk' ele fijhît ? |
Kimandeu |
|||
djin |
Kimandeu |
||
atôtchî / atôtcheye |
fijhoz / fwais |
||
cåzant(e)s |
fijhans |
||
atôtchîs / atôtcheyes |
fijhoz |
Pårticipes |
||||
|
omrin |
femrin |
||
pårticipe erirece |
fwait |
fwaite |
||
pårticipe prezintrece |
tot fjhant, tot l' fijhant |
Infinitif: fé.
Présent de l'indicatif: dji, dju fê, ti, tu fês, fês' ? nos fans (nos fzans / nos l' fuzans), vos fez, (vos foz, vos fzoz / vos l' fuzoz), i / ele fèt (i fzèt / ele fuzèt).
Futur de l'indicatif: dji frè, ti frès / frès' ? Nos frans Vos frez (vos froz); i front.
Imparfait de l'indicatif: dji (dju) féve; nos fîs, vos fîz, i fît.
Passé simple: dji fa, ti fas, i fa, nos fîs, vos fîz, i fît.
Présent du subjonctif: ki dj' fêsse (fasse); ki nos fanse (fanhye), ki vos fésse, k' i fèsse
Imparfait du subjonctif: ki dj' fasse (ku dj' fahye), ki nos fahîsse (fahîs), k' i fahîsse (fahît)
Participe passé: fêt; fête.
Participe présent: tot fant (font).
Infinitif: fé (fê).
Présent de l'indicatif: dji fê, ti fês, fês' ? nos fians, (nos fjans / nos l' fijans), vos fioz (vos fjoz / vos l' fijoz); i / ele fêynut (fêynèt, fêynët, fëjnèt, fêynèt).
Futur de l'indicatif: dji frê, ti frès / frès' ? nos frans; vos froz ; i front.
Imparfait de l'indicatif: dji fieûve (fië, dji fiè, fiéve), nos fyîn' (fyins, fyén.n', fyin.n', fién').
Passé simple inexistant.
Présent du subjonctif: ki dj' fêye; ki nos fianche, ki vos fioche, k' i fêynuche.
Imparfait du subjonctif: (archaïque et local au singulier) ki dj' fyiche, ki nos fyinche.
Participe passé: fêt; fête.
Participe présent: è (an) fiant.
Infinitif: fé.
Présent de l'indicatif: djè fê, ti fês, nos fzons / nos l' fèzons; vos fzèz / vos l' fèzèz (vos fjèz / vos l' fèjèz, vos fzez / vos l' fèzez); i fzont / ele fèzont (i fêynët, i fij'nèt, i fêt'tët, i fêt'tèt, i font).
Futur de l'indicatif: djè fré, tè fras; nos frons; vos frèz ; i front.
Imparfait de l'indicatif: djè fzë (dji fzè, djè fzou) / djè l' fèzë (djè l' fèzè, fèzou); nos fzén, nos l' fèzén.
Passé simple inexistant.
Présent du subjonctif: kè djè fèye (fèsse); kè nos fzonche / kè nos l' fèzonche; k' i fzonche / k' ele fèzonche; (k' i / k' ele fêynëche).
Imparfait du subjonctif (archaïque et local): kè dj' fèziche (kè dj' fèzisse), k' i feûche.
Participe passé: fêt; fête.
Participe présent: in fzant (fzont)/ in l' fèzant.
Infinitif: fé (fére, fwêre).
Présent de l'indicatif: dju fwê, dju fê; tu fwê, tu fwès; to fês; dju, dji fjans / dju l' fujans (fijans, fèjans, fëjans); vos fjoz (vous fjèz, vos fjez / vous l' fujoz, fëjoz, fujèz, fijèz); i fjèt (i fjat, i fjant, i fjont) / ele fujèt (ile fujat; ele fëjant, fijant, fèjant, fëjont).
Futur de l'indicatif: dju frê, ti frès; dju, dji frans (nous fwêrans); Vos, vous frez (froz) ; i frant (i front, i fwêront).
Imparfait de l'indicatif: dju fjo (dju fjé) / dju l' fujo (dju l' fijo, fèjo, fëjo), dju fjins (dju fjiè) / dju l' fujins.
Passé simple (archaïque): dju fji / dju l' fuji; dju fjins (dju fjiè) / dju l' fujins.
Présent du subjonctif: ku dj' fwêche (ku dj' fwèche, ku dj' fèche, ku dj' fèye); défectif au pluriel, utilisation des formes de l'imparfait.
Imparfait du subjonctif: ku dj' fujiche (ku dj' fèziche, ku dj' fèjuche); ku dj' fujinche (ku dj' fèjinche)
Participe passé: fwêt (fêt); fwête (fête).
Participe présent: a (an) fjant / a l' fujant (fijant, fèjant, fëjant).