[[Imådje:augne.jpg|thumb|Ene ågne ki tchereye a l' awousse]] 

<FONT COLOR="#ff0000"><B>ågne</B></FONT> &#91;[[djinre des nos|o.n. u f.n.]]&#93; 

<B>1.</B> [[Motî:biesse-ås-tetes|biesse-ås-tetes]], k' a cwate pates et des longuès orayes, e sincieus latén <span lang=la><I>Equus asinus</I></span>, sovint metou come imådje del biestreye. <I>L' ome esteut tot tchenou, l' ågne esteut cåzu moite</I> ([[A. Xhignesse]]). On dit eto: [[Motî:bådet|bådet]], [[Motî:borike|borike]], [[Motî:aze|aze]]. <span lang=fr>F. âne.</span> 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;c' est l' ågne da sint Nicolai</FONT>; u:
<FONT COLOR="#0000ff">c' est l' ågne do bon Diu</FONT>; u: 
<FONT COLOR="#0000ff">gn a nén méyeu ågne ki ç' valet la:</FONT> c' est on bråve. <span lang=fr>F. cœur d'or.</span>
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;tcherdjî l' ågne:</FONT> atchter les bistokes pol Sint-Nicolai.
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;c' est come l' ågne da Clabot ki n' magnive rén et k' a crevé:</FONT> dijhêye a onk ki n' vout nén magnî.
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;l' amour fwait danser les ågnes:</FONT> cwand i sont amoreus, minme les broxhirès djins fwaiynut des manires. 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;il a stî nouri å laecea d' ågne:</FONT> c' est on tiestou.
 
<B>2.</B> biesse djin. <I>Ni fwai nén l' ågne.</I> 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;n' a nén pus ågne ki lu:</FONT> il est foirt biesse. <span lang=fr>F. ignorant.</span>
 
<B>3.</B> tiestowe djin.
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;c' est on macté ågne:</FONT> il est foirt [[Motî:macté|macté]]. <span lang=fr>F. têtu.</span>
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;On n' såreut fé boere ene ågne ki n' a nén soe</FONT>; u: 
<FONT COLOR="#0000ff">On piede si savon a laver l' tiesse d' ene ågne:</FONT> gn a pont d' avance di voleur candjî ene sakî foirt tiestou.
 
Disfondowes: <span lang=wa-feller><FONT COLOR="#800080">augne</FONT>, âgne, âne</span>.
 
| <FONT COLOR="#ff0000"><B>ågneu</B></FONT>, 
<FONT COLOR="#ff0000"><B>ågneuse</B></FONT> [o.f.n.] 
 
<B>1.</B> djin ki moenne ene ågne (ki poite ene tchedje). On dit eto: [[Motî:bådlî|bådlî]], [[Motî:bourikî|bourikî]].
 
<B>2.</B> (pus stroetmint, dinltins a Lidje), djin d' on viyaedje d' Årdene ki vneut vinde des prodûts d' cinse el veye avou si ågne; rl a: [[Motî:Ådneus|Ådneus]].
 
<B>3.</B> (pa stindaedje) payizan, [[Motî:boirgnaesse|boirgnaesse]] djin. 
 
Disfondowes: <span lang=wa-feller><FONT COLOR="#800080">augneu</FONT>, âgneu, augn'gneu</span>. 
 
| <FONT COLOR="#ff0000"><B>ågnesse</B></FONT> [f.n.] frumele di l' ågne. On dit eto: [[Motî:både|både]].
 
| <FONT COLOR="#ff0000"><B>ågnreye</B></FONT> [f.n.] [[Motî:biestreye|biestreye]]. <span lang=fr>F. ânerie.</span> 
 
| <FONT COLOR="#ff0000"><B>ågntea</B></FONT> [a.n.] djonne d' ågne, pitite ågne. <span lang=fr>F. âneton.</span>
 
Etimolodjeye: [[cawete -ea]], [[ristitchî T]], [[noûmot|2005]].
 
Coinreces [[Payis d' Lidje]].


Mots d' acolaedje :
* [[Motî:crotale d' ågne|crotale d' ågne]].
* [[Motî:mårtea d' ågne|mårtea d' ågne]].
* [[Motî:orayes d' ågne|orayes d' ågne]]
* [[Motî:pas d' ågne|pas d' ågne]].

 
----
* [[ågne|Dipus d' racsegnes so ls ågnes]]