airtchî, airtchire [o.f.n.] 1. esportif (esportive), sôdård did dinltins, ki saetche des flitches avou èn air. rl a: [[Motî:årbalestrî|årbalestrî]]. F. archer. 2. airtchî [o.n.] rayire (trô par la k' on tape ene sacwè el cåve), avou si dzeu e cogne d' air. rl a: [[Motî:lårmî|lårmî]], [[Motî:rayire|rayire]], [[Motî:calonire|calonire]], [[Motî:loukete|loukete]], [[Motî:sipira|sipira]]; rl l' mape a "[[Motî:rayire|rayire]]". F. soupirail. 3. airtchî [o.n.] oujhea, ki rshonne ås orondes cwand i vole, mins k' a ene cogne foirt diferinne: ene pus coûte cawe, et des pus longuès aiyes ki prindèt come èn air cwand i vole. I va dins ene famile a pårt (famile ås airtchîs, apodifômes). L' airtchî n' vént nén al tere: i hape des moxhes, et minme doirmi et si rprodure tot volant. Vochal vinou l' airtchî Po magnî l' araegne ... Pôve moxhe, ki n' ti såvéves tu ? Wice don? Pa drî les cabus (cråmignon). rl a: [[Motî:årbalestrî|årbalestrî]], [[Motî:årbalesse|årbalesse]], [[Motî:albatrijhe|albatrijhe]], [[Motî:mårtinet|mårtinet]]. F. martinet. Ingl. black (common) swift. >> sôres d' airtchîs: a) l' airtchî ordinaire e sincieus latén Apus apus li seul ki poite a niye (k' acove) el Walonreye; b) li bladje airtchî (Apus pallidus); c) l' airtchî a blanc vinte (Apus melba, rilomé Tachymarptis melba) k' acove ezès payis del Mitrinne Mer. Bråmint des racsegnes so ls airtchîs (en inglès) [http://swift.utigges.il.eu.org/colony_Kronberg.html vocial]. 4. (imådjreçmint) pitite mwinre djin. F. gringalet. Disfondowes: êrtchî, êrtchi, èrtchî, êrtchîr, aurtchî, auritchî, ârtchîr, artchî, archè, êrtchîye (femrin), arcîye (f.), êrîtche (f.); êrtchîre, êrtchêre, archêre. Etimolodjeye: bodje latén "arcus" (air); cawete di mestî: -î, femrin erîlé po les mots avou R + cossoune + î.

[[Imådje:airtchi.jpg]] odzeu: èn airtchî apicî; odzeu å mitan: èn airtchî ki vole. a droete: deus airtchîs ristopés ([http://rifondou.walon.org/adam_molens.html poitraits saetchîs pa J. Adam]).

[[Imådje:airtchi2.jpg]]   [[Imådje:airtchi5.jpg]]

[[Imådje:airtchire.jpg]] ene airtchire.