amete (codjowaedje) [v.c.]
1. dire d' ene sakî k' il a fwait ene sacwè d' disfindou. I m' amete di tos les mås del daegn ! A dju ametou ene sakî, ô, mi ? L' abé Tixhe aveut stî ametou, dedja dispu ene hapêye, d' ahaetchî les efants e s' måjhone et d' les î zigouyî (J. Schoovaerts). F. accuser. >> amete a: mete sol dos di: Çou k' i fwait d' må, i l' amete a èn ôte. F. imputer à, en incriminer, attribuer à, reprocher à.
2. tot cåzant d' on djudje d' estruccion, ramasser ene sakî tot lyi anonçant oficirmint k' on a les pinses ki c' est lu (leye) k' a fwait ene sacwè d' disfindou pa li lwè. F. inculper, mettre en examen.
3. mete å tribunå. C' est leye ki l' a-st ametou. F. traîner en justice. Cdj.: come "mete".
| ametaedje [o.n.] accion d' amete; >> papî d' ametaedje: (lweyince) papî wice k' il est scrît çou k' on rprotche a l' ametou (owe). F. acte d'accusation. >> clawe d' ametaedje: pont scrît sol papî d' ametaedje. F. chef d' acusation.
| ameteu, ameteuse u ametresse [o.f.n.] li ci(ne) k' a-st ametou ene sakî å tribunå. F. accusateur, trice. >> pårteye ameteuse: (lweyince) djins k' atakèt dins-n on procès, å pus sovint, l' ameteu(se) et si advocåt. F. partie demanderesse, accusation.
| ametou, ametowe [o.f.n.] li ci k' est ametou, li cene k' est ametowe. F. accusé(e), inculpé(e). >> pårteye ametowe: (lwèyince) djins ki s' disfindèt dins-n on procès, dj' ô bén: l' ametou et si advocåt. F. partie défenderesse, défense.
Tcherpetaedje
- amete
- bodje "mete"; betchete a-