[[Imådje:apougni.jpg|thumb|apougnî: Des zwers ki s'&nbsp;apougnèt. <small>(portrait saetchî pa L. Mahin).</small>]]
<FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnî</B></FONT> 

<B>I.</B> [v.c.] 

<B>1.</B> [[Motî:apicî|apicî]].  <I>Dji m' tel va apougnî pa s' buzea&nbsp;!</I> 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;apougnî po cou po tiesse:</FONT> apicî fer. <span lang=fr>F. empoigner, saisir, attraper.</span> 

<B>2.</B> (pus stroet) apicî (on hapeu d' boûsses) rl a: [[Motî:ramasser|ramasser]], [[Motî:rascode|rascode]]. <span lang=fr>F. arrêter, appréhender.</span> 

<B>3.</B> [[Motî:ataker|ataker]], [[Motî:kimincî|comincî]]. <I>On-z apougne a cénk eures å niût.</I> 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;divant d' apougnî:</FONT> tite metou dizeu l' adrovaedje d' on live. rl a: [[Motî:adrovaedje|adrovaedje]]; rl a: [[Motî:rapougnî|rapougnî]]. 

<B>II.</B> <FONT COLOR="#ff0000"><B>s'&nbsp;apougnî</B></FONT> [v.pr.] si prinde påzès [[Motî:pougn|pougns]], po s' batayî. <I>On s' a cåzumint apougnî po on mot dins li scrijhaedje finå.</I> Franwal: ahåyant po: <span lang=fr>"en venir aux mains"</span>. 
<FONT COLOR="#0000ff">>>&nbsp;Les tchéns s' waitèt lontins divant d' s' apougnî:</FONT> I n' fåt nén cmincî a s' bate sins awè bén pezé ses foices. 

Disfondowes: <B>apougnî</B>, apougni, apougner, apougnè, apognî. 
Coinrece Årdene nonnrece (sinse di comincî). 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnåve</B></FONT> [addj.] 

<B>1.</B> ki pout esse apougnî, copurade, k' on pout prinde åjheymint avou ses doets, tot djåzant d' cwårs (nén trop ptits). <span lang=fr>F. maniable, manipulable.</span> 

<B>2.</B> (pus stroetmint) ki våt les poennes k' on [[Motî:pougnî|pougne]] didins, tot djåzant di ptite manoye. <I>Mins, s' elle estént ptites, les pîces d' on sô årît co stî apougnåves assez, pusk' avou l' tarif di 1800, tchaeskene åreut valou on pô pus d' on cwårt di cinteme (0,5105)</I> ([[N. Lequarré]]). 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnaedje</B></FONT> [o.n.]

<B>1.</B> [[Motî:margaye|margaye]] wice ki les djins s' apougnèt. <span lang=fr>F. rixe, pugilat, empoignade.</span> 

<B>2.</B> adrovaedje (d' on live). 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnåde</B></FONT> [f.n.] apougnaedje (margaye). <I>Gn a yeu ene apougnåde al rexhowe do bal.</I> 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnåjhe</B></FONT> [f.n.] apougnaedje (margaye). <I>Gn a-st oyou ene fameuse apougnåjhe ouy sol rowe.</I> 

Disfondowes: <B>apougnauhe</B>, apougnauhye, <FONT COLOR="#800080"><B>apougnauje</B></FONT>. 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougneure</B></FONT> [f.n.] 

<B>1.</B> [[Motî:pougnêye|pougnêye]]. <I>L' apougneure d' on fier a ristinde.</I> <span lang=fr>F. poignée.</span> 

<B>2.</B> manire d' apougnî (avou del foice) <I>Il a ene sifwaite apougneure&nbsp;!</I> <span lang=fr>F. poigne.</span> 

| <FONT COLOR="#ff0000"><B>apougneu</B></FONT>, 
<FONT COLOR="#ff0000"><B>apougneuse</B></FONT> u 
<FONT COLOR="#ff0000"><B>apougnresse</B></FONT> [o.f.n.]

<B>1.</B> onk, ene ki s' apougne voltî avou ls ôtes. <span lang=fr>F. batailleur, bagarreur, querelleur, euse; violent(e).</span> 

<B>2.</B> li ci (cene) ki cmince èn ovraedje. <I>C' est nén todi les apougneus les finixheus&nbsp;!</I> <span lang=fr>F. initiateur, promoteur (d'un travail).</span>