atouwer (codjowaedje) I. [v.c.]
1. atôtchî (ene sakî) tot lyi djhant "ti" (et nén "vos"), çou ki n' est waire poli e walon. C' est laid d' atouwer ses parints. I n' si djinne nén po-z atouwer kî ki ç' soeye. On-z atouwéve ses tchvås cwand on-z esteut mwais "vouss roter, ti, feneyant!" mins on lzî djheut "vos" cwand k' on-z esteut binåjhe "Håwe Bixhete; dinez vosse pate !" Ni czamboujhe nén l' gamén insi, et va-z î ti-minme, çoula irè bråmint pus vite, lyi responda acoûsse Tereze, k' atouwa si ome po k' i s' dislaxhaxhe sor leye et nén so s' fi (Albert Lenfant). C' est des mintes ki s' atouwer c' est grossî, cwand on s' atouwe onk avou l' ôte, c' est k' on est camaeråde eshonne (ramexhné pa J.J. Gaziaux).Li djonne ki cmince a djåzer e walon, il atouwe foirt (ramexhné pa J.J. Gaziaux). F. tutoyer.
2. cåzer måpolimint, dire des laids mots a (ene sakî). Va rzè, la, u ti t' frès co atouwer. Et si, a l' plaece d' aroufler a l' etermint come on tchén dvins on djeu d' beyes, la k' riskêye co di s' fé atouwer et d' aveur des rujhes, i rawådreut on djoû u deus en èn oté ? (J.P. Dumont). Mins tén, vla k' dji n' l' atouwe pus -- on n' atouwe nén on moirt --, et ki dj' vén d' dire "camaeråde" a on Boche ! (W. Bal). On dit eto: tutweyî. F. invectiver, apostropher, rabrouer, insulter.
3. (imådjreçmint) ariver å hôt livea di. Li petrole, sotnou pazès greves å Venezwela, a atouwé les 26 dolårs å bari. F. atteindre, flirter avec, se familiariser avec.
II. s' atouwer [v.pr.] si dire (n' on l' ôte) des påters di pourceas. Ele s' atouwèt come des tchéns, et k' tertos les ôt. I s' ont atouwé la ene eure å lon, avou l' Zande, come des tchéns d' barakîs (L. Mahin). F. se quereller.
Disfondowes: atouwer, atouwè; atuwer; atuwè, atower, atwer.
| atouwaedje [o.n.] no d' fijhaedje et no di çou k' est fwait (accion eyet si adierça) pol viebe "atouwer". F. tutoiement, querelle, insulte.
Disfondowes: atouwèdje, atuwadje, atouwadje.
| atouweu, atouweuse u atouwresse [o.f.n.] li ci (cene) k' atouwe les djins k' i n' divreut nén. C' est èn atouweu ki s' fwait haire di tot l' monde. F. individu grossier, impoli, malappris, goujat.
Disfondowes: atouweu(se), atouwresse, atouweur, atuweu.
| atouwant, atouwante
I. [addj.] k' atouwe les djins k' i n' divreut nén. Kén atouwant cårpea ! Kéne atouwante crapåde ! F. grossier, familier.
II. atouwant [o.n.] (mot d' croejhete) prono d' atouwance. Gn a des atouwants ordinaires, des atouwants polis (twè), et des atouwants grossîs (ti-minme). F. seconde personne familière.
Disfondowes: atouwant(e), atouwont(e), atuwant(e).
| atouwance [f.n.] (mot d' croejhete) cogne di fråzes la k' on s' sieve do prono "ti" et nén "vos". rl a: atôtchance. F. forme familière.