brouxhûle u brouxhir

I. [addj., purade padvant & o.f.n.]

1. ki s' poite bén sins waire magnî, ki magne did tot. C' est on brouxhûle efant, i mindje tot çk' on lyi prezinte. C' est on brouxhir: to lyi freus magnî tot çou ki t' vous. Contråve: nareus. F. frugal, rustique.

2. ki s' poite bén tot magnant ene pôve nouriteure, tot djåzant d' ene raece di biesses; ki n' dimande waire d' etertinaedje, tot cåzant d' ene usteye. Les bedots, c' est des brouxhirès biesses. Ces ptitès Francesses la, c' est des biesses mo brouxhirs, la, ça. Ene Calachnicof, c' est on pô come on Fal, mins bråmint pus brouxhir; vos l' poloz eterer dins l' såvlon et li rpasser cweri deus moes après, elle est co todi presse a tirer (L. Mahin). F. rustique, résistant.

3. ki magne raddimint tolminme kén amagnî. Il est brouxhir, i magnreut des clås (Motî del Gléjhe). L' eure n' est pus a les reves si brouxhirs (D. André). F. goulu, vorace.

4. nén bén travayî, tot djåzant d' on meube. I rifjjhèt des brouxhirès tåves, po les cåbarets, a môde did dinltins. Loukîz a : brute. F. champêtre, rustique, en bois brut.

5. nén epådjné, tot djåzant d' on tecse, d' èn emile. F. brut., Ingl. raw.

6. ki n' fwait nén bén si ovraedje, tot djåzant d' ene djin. C' est on brouxhir po fé ene sacwè. Loukîz a: halcotî, wachoteu. F. maladroit, peu consciensieux.

7. ki n' mete pont d' want, ki dit çou ki pinse. Il ont prin èn ôte docteur, on grand brouxhir, ki n' l' a nén leyî fé totes ces comedeyes la, la, lu (A. Laloux). F. naturel spontané.

8. grossî (ire) , målaclevé (êye). I vs parexhrè on pô brouxhir, mins å fond c' est on cour d' ôr. F. grossier, rustre, malappris, balourd, paysan.

II. [adv.] sins fé d' inbaras. A leu måjhon, i magnèt brouxhir. F. frugalement, naturellement.

| brouxhûlmint u brouxhirmint [adv.] d' ene brouxhir manire. Il a dessiné brouxhirmint les cwate plaeces-bas, et i n' a nén ddja mårké l' eplaeçmint des ouxhs. F. grossièrement, gauchement, sommairement.

| brouxhûlisté u brouxhirté cwålité u dfåt d' ene brouxhir sakî, d' ene brouxhûle sacwè. Li brouxhirté, c' est ene cwålité po les biesses avår la; on n' a nén dandjî d' cou d' polin. F. rusticité, grossièreté, frugalité.

Etimolodjeye & tcherpetaedje

bodje 

brouxhe. ^[1]

brouxhûle 

cawete -ûle. ^[2]

brouxhir 

cawete -ire 2

brouxhûlisté 

cawete -isté, 2000. ^[3]

Disfondowes

brouxhir & brouxhûle

brochûle, brochîre, brouchîre, brohûle, brouchîle.

Sicrijhas ezès motîs

brouxhir

brouchîle [O0, O2, O3, O51, O100], brouchîre [C13], brouchîr [G0, C1, C5, C9], brouchîre [S117], brochîre [S117], bruchîr [G0]

brouxhûle

brohûle [E2], brouchûre [S117], brouchûle [S117], brofioûle (Live so les spots di Ståvleu) ^[4], nén dins S0, S27, E34, E213.

brouxhirmint

brouchîrmint [S117], brochîrmint [S117].

brouxhûlmint

brouchûrmint [S117], brouchûlmint [S117].

brouxhirté

brouchîrtè [S117], brochîrtè [S117], brouchîrté [S117]. ^[5]

Sourdants

1. ↑ Motî etimolodjike da Grandgagnage, p. 81, etimon latén "bruscia" (bouxhnisse) FEW 21455b.
2. ↑ J. HaustAnnuaire d'histoire liégeoise, 3, 345, rahoukî pa E2.
3. ↑ nén atesté; mins tos les ôtes nos d' cwålité d' addj. avou -ûle si fjhèt avou -ûlisté (påjhûlisté, fråjhûlisté, siervûlisté,...).
4. ↑ l° 25, rahoukî dins E2.
5. ↑ Loukîz al Djivêye des motîs.