carbone [o.n.] elemint do [[Tåvlea periodike des elemints|tåvlea d' Mendeleyev]], del troke des nén metås, kinoxhou dizo l' essegne atomike C, li nombe atomike 6, eyet l' masse atomike 12. On l' trove dizo sacwantès fômes dins l' nateure a l' estat combiné, c' est li mwaisse compôzant des coirs vicants; c' est eto l' elemint essinciel do [[Motî:tcherbon|tcherbon]]. So cogne cristalijheye, il fwait do [[Motî:grafite|grafite]] ou des [[Motî:diyamant|diyamant]]s. Etimolodjeye: do latén carbo, carbonis ([[Motî:tcherbon|tcherbon]]). | carbonijhî [v.c.] [[Motî:broûler|broûler]] pår, disk' a ndè fé do tcherbon di tos les texhous vicants. | carbonijhî, carbonijheye [addj.] k' a stî carbonijhî, k' a stî broûlé pår. | carbonijhaedje [o.n.] accion do viebe carbonijhî. | carbonike [addj.] (mot d' tchimisse) acide carbonike: H₂CO₃. gaz carbonike: gaz rizultat do broûlaedje do carbone pa l' [[Motî:ocsidjinne|ocsidjinne]], di formule CO₂; c' est l' gaz k' on rsaetche tot respirant. | carbonate [o.n.] (mot d' tchimisse) sé ou ester fwait a pårti d' l' acide carbonike. | carbonile [o.n.] (mot d' tchimisse) radicå bivalint —CO—. | carbonifere [o.n.] termene djeyolodjike do [[Motî:paleyozoyike|paleyozoyike]], ki va d' i gn a 360 a 286 miyons d' anêyes; insi lomêye paski c' est des foresses do carbonifere k' ont stî fwaites li plupårt es voennes di tcherbon. Parintêye: * [[Motî:carbocsile|carbocsile]] * [[Motî:carbocsilaze|carbocsilaze]] ---- * [[Carbone|Dipus d' racsegnes sol carbone]] * [[Gaz carbonike|Dipus d' racsegnes sol gaz carbonike]] * [[Carbonifere|Dipus d' racsegnes sol carbonifere]]