djaler (codjowaedje)
I. [v. sins djin] fé on tins wice ki l' aiwe toûne a glaece. I va djaler del nute: les stoeles xhinèt des dints. Schoyoz l' feu, Zabele, Pu vnoz dins mes djnos; Po nos tni tchôd cwand i djale, Recoulotans nos (J. Bertrand). F. geler. >> djaler tot blanc: djaler et k' on croet k' on-z a spårdou ene blanke poure totavå. On dit eto: reler, mårler. F. gelée blanche. >> djaler a furlotches: djaler et k' gn a come des furlotches ki pindèt ås coxhes. On dit eto: djivronde. F. givrer. >> djaler a tchandeles; djaler a glaece: djaler foirt, et k' gn a des tchandeles di glaece après les toets. >> djaler a biesse; u: djaler a pire finde: djaler foirt. rl a: fé xhiltant. >> pus djale-t i, pus strénd-t i: dijhêye cwand ça va todi pus må. >> i n' djale nén so l' mårlaedje: cwand il a mårlé (relé), et k' ça dmeure, li nute ki vént, i n' ridjalrè nén. >> raetchîz dsu et priyîz l' Bon Diu k' i djale !: dijhêye po balter ene sakî k' a spiyî on casson: s' i djale, les bokets si vont rcoler.
II. [v.s.c.]
1. dins les djeus d' efant, end aler pus lon erî di çou k' on doet trover. Ti djales… asteure ti broûles. rl a: broûler. F. s'éloigner.
2. (uzaedje disconsyî) edjaler. Mes fleurs djalèt l' ivier.
III. (uzaedje disconsyî) [v.c.] edjaler. Li froed a djalé mes canadas.
| djalant [addj.] fé djalant: fé on tins k' i djale. I fwait djalant, ouy. rl a: cayant, edjalant. F. glacial.
| djalaedje [o.n.] djalêye. Gn aveut yeu on foirt djalaedje. F. gel.
Etimolodjeye
latén gelare (minme sinse), avou a-divnance del voyale do prumî pî.
Parintêye
Disfondowes
- djaler
- djaler, djalè, djèler; miersipepieuzmint el mape A.L.W. 3. 22 ey el notule 3. 80.
- djalaedje
- djaladje, djalèdje, djalâdje, djèlâdje.
- djalant
- djalant, djèlant, djalont.