bentz

Page de Charles Bentz.

Li pådje då Tchåle Bentz.

Dressêye:

Fable originale: El cok ey el liyon
Novèle di s' mwârt: In bon soçon è nnalé.
L'accent de Rondu; L' accint d' Rondu.
Page enrichie en version normalisée. Li pådje da Tchåle Bentz e rfondou.

El cok ey el liyon

Din on ptit payi

Nin lon dèd ci

On cok et on liyon vikin

Tchèkon din leu cwin.

Dèpû des anéyes, i s' rèwêtin su cresse;

A s' angueulant sovin come deus aguèces.

Come leus pårlers nu s' rèssonin nin,

Jamê, i n' su compernin vrêmin.

Tos les matins, al pikète do djoûr,

Nosse cok su ragwardjét din sa coûr

Et a nosse liyon, su on êr dè fiesse,

Tchantét: "Tè n' es k' lu rwa des biesses !"

El liyon, din s' langadje, li respondét do côp:

"Rèwête tu, må aclèvè, t' es vrêmin tot fô !

Séss bin k' i gn è k' twa, vî måbèlêr,

Ki put tchantè su on pådje [fumier] tos tes êrs ?"

Tos les djoûrs, c' astét Pîron parey,

Avu des lawes k' i n' compèrnin k' a dmey.

I s' montin su l' och pa des côps,

Côps d' pates, côps d' bètch din l' aclôs.

Dèd tos costès les plumes tumin,

Des pwals volin din tos les cwins.

Anute i s' kètapant po on lurson

Ki pwate lu nom dè Foûrons.

Tchècon hatche dè s' costè po savèr

El ci des deus ki l' dwat avèr.

Dèmwin, po d' ôtes biestriyes i s' apougnrant

A s' pingnant a feu et a sang.

S' kèri mizére po si pô !

Eskè vos n' astèz nin dèvnus fôs ?

Ca srit si facile dè vz atinde !

Mins po ça, fårit po cminci vos comprinde.

Pocwè s' hagnè ?

Pocwè s' toûrsè ?

Compèrnèz l' ôte avu coradje

Et wêtèz dè savèr su langadje.

A fwace dè v' kètapè,

Vos finichrez pa vos nètiè.

Å contrêre, sayèz dè vz êdè

Onk et l' ôte, po mî vikè.

Fèjèz la pês tot a roviant

Vôs tchamayriyes ki v' kèchèrant.

Wårdèz bin sûr vôs deus langadjes

Et vôs manires, sin grand damadje.

Adon vos vos pôrez rwêtu

Avu bon keur sins sey pierdus.

El cok dirè sûr a flamind

Sin må ni ponne a ses vèjins:

"Choûtèz ça ! Mu fré liyon

Est vrêmin bon po les Walons !"

El liyon, a walon, respondrè sûrmin:

"El cok ? C' e-st on diu po les Flaminds ! "

Charles Bentz, divin: " Coradje " Musée de la Parole, Bastogne, 1988 (disponible, 300 BEF)

Cassette des concours de récitation wallonne; Contact: R. Mouzon

In bon soçon è nnalé

C'èst avu brâmin dul ponne ku dj'ans apris lu 7 d'aousse 1999 la mwârt du nosse soçon èt bon camaråde Châle Bentz. Châle è sté in prèmî mwêsse du scole, dins lu ptit viadje du Rondu. Li k'èstot yink dès mèyeûs scrîjeûs walon du nosse province, aspalot d'pûs 20 ans, l'Abbé Mouzon dins l' comitî du Walon a scole. Il è toudi moustré brâmint d' couradje kand la maladîe è tchoké a s'n uch. I d'meûr'rè toudi èn ègzampe pou tous lès djins k'ont ovrer avu li dins s' mustî, mês ossi dins toutes lès animåcions ki s' consacrot. C'èst èn ome k'ont put dire du li, ku du l'awèr counu, nous è rindu mèyeu èt pus couradjeû. Dj' wârdans toudi in bon souvni, du nosse soçon Charles. Èt cand v'z astez in pö dusbèli, lîjez kékes frâzes dins l' lîve k'il èst scrît : " Coradje ", èt vous v' sintrez du cöp mî. V'la çu k'i scrîjot, dins s' lîve, pou clöre su bokèt " On djoûr seûl'mint ! Todis si vos v'lèz ! " :

" Voûs vint-ans ! Vos n' lès-oûz pus

Èt vos n' lès râréz jamês pus !

Mês ç' n'èst nin on grand maleûr

Èt vos p'lèz wâde lu vrê boneûr !

Nè dit-on nin què l' ci qui vut

È vint-ans min.me s'i l's-è pièrdu ?

Dins on cwin dè vosse keûr,

A totes lès-eûres,

Mâgé voûs blancs tch'vès èt voûs manîes,

Voûs vint-ans s' catchant po tote vosse vîe ! "

Charles Bentz dins " Coradje ", pâdje 93

Edicion Musée de la Parole, 1988.